Фольклор
Изьватаслӧн фольклорыс зэв озыр, тані эм уна сикас жанр: кӧлысьдырся бӧрдӧдчанкывъяс, сьылӧдчанкывъяс, гуасян да потандорса сьыланкывъяс, удждырся сьыланкывъяс, шмонитан сьыланкывъяс, висьтъяс да мойдъяс, вӧралан висьтъяс, эскытӧм проза.
Изьватас фольклорлӧн медся нималана юкӧнӧн лоӧ изьва-колва эпос – изьва кыв вылын сёрнитысь колва яранъяслӧн да войвывса комияслӧн йӧзкостса творчествоын уникальнӧйтор. Изьва-колва эпос – тайӧ изьватас кӧр видзысьяслӧн эпическӧй сьыланкывъяс, тшӧкыда найӧс сьылісны и коми, и яран ногӧн. Асьныс сьылысьясыс нимтӧны тайӧ эпическӧй произведениеяссӧ яран сьыланкывъясӧн, яран мойдъясӧн, сьылэмен яран мойдъясӧн, яран мойдъясӧн изьватас кылэн. Медводдзаӧн татшӧм сьыланкывъяссӧ гижис венгерскӧй туялысь Баратоши Бенедэк 1911 воын Канин кӧджын. Но сӧмын1956-58 воясӧ фольклористъяс Ю. Рочев и Э. Васои восьтісны став мирыслы Колва ю ковтасын, Коми Республикаса Усинск район да Яран асвеськӧдлан кытш костын тырвыйӧ изьва-колва эпическӧй традиция. Изьва-колва фольклорнӧй традицияыслысь медшӧр чукӧрсӧ вӧлі гижӧма1950–1970 воясын Коми Республикаса Изьва-Печӧра районын, Кола да Канин кӧджын, а сідзжӧ Ямалын изьва кывйӧн сёрнитысь йӧзлысь.
Ӧнія фольклор жанръясысь позьӧ пасйыны тӧдысь Тандзе Марья йылысь вомгора висьтъяс.